Türkiyenin En Yaşanabilir Şehirleri

CNBC-e Bussines dergisi tarafından 34 kriter esas alınarak hazırlanan "Türkiye’nin yaşanabilir illeri araştırması"nın sonuçları açıklandı.

Açıklamada, geçen seneki araştırmada listenin başında yer alan Ankara ile sonundaki Ağrı’nın bu senede yerlerini korudukları belirtilerek, "Metropollerin yükselişi bütün açıklığıyla görülüyor. İstanbul, Antalya ve İzmir’in basamakları beşer onar tırmandığına şahit oluyoruz. Başta Kırklareli, Karaman, Kayseri ve Gümüşhane olmak üzere pek çok flaş şehir bulunuyor. Geçen yılın en kötü durumdaki 10 ili, yine listenin son 10’unu paylaştı ancak kendi aralarında yer değiştirmeler var" değerlendirmesine yer verildi.

Araştırmada esas alınan kriterler üzerinden "yaşanabilir iller" sıralaması şöyle:

"Ankara, Eskişehir, İstanbul, Antalya, Trabzon, Edirne, Isparta, İzmir, Artvin, Kırklareli, Kırıkkale, Bolu, Kocaeli, Karabük, Karaman, Sinop, Elazığ, Mersin, Kayseri, Zonguldak, Muğla, Bursa, Çanakkale, Samsun, Kastamonu, Adana, Uşak, Balıkesir, Denizli, Gümüşhane, Rize, Burdur, Yalova, Nevşehir, Erzurum, Kütahya, Aydın."
türkiyenin en ferah en temiz yaşanması en gelişmiş yerleşilmesi gereken şehirleri listesi

karaman hemde 2. şehir tebrikler karaman

türkiyenin en yaşanabilir illeri şehirleri listesi







TÜRKİYE'NİN en yaşanabilir ili hangisi?
Elbette ki kişisel beklentilere göre herkesin farklı cevaplar vereceği bir soru bu. Ama çok sayıda kriter kullanılarak yapılacak bir araştırma, Türkiye'nin en yaşanılabilir ilinin hangisi olduğu konusunda bir fikir verebilir. Zira dünyanın hemen hemen tüm gelişmiş ülkelerinde bu tip araştırmalar yapılır ve yayınlanır...
Biz de Türkiye'de ilk kez böyle bir liste oluşturmaya karar verdik. Araştırmanın dünyadaki benzerlerini de örnek alarak kentler için yaşanılabilirlik kriterleri belirlemeye başladık. Suç oranı, deprem riski, sanata ve spora olan ilgi, hava kirliliğinde ve trafikte ne durumda olunduğu, yeşil alanlar miktarı, kişi başına düşen doktor ve hastane sayısı... Uzayıp giden bir liste oluştu elimizde... Sonuçta 28 tane alt bileşenden oluşan altı ana parametre yardımıyla listeyi oluşturmayı başardık. İlerleyen sayfalarda hesaplamanın nasıl yapıldığını detaylı olarak anlatacağız.
Aslında ayrıntılı olarak incelendiğinde liste sürprizlerle dolu... Ama durumu en trajik olan şehir, galiba bir zamanlar taşı toprağı altın denen, her yıl yüzbinlerce kişinin iş ve aş bulmak için akın ettiği İstanbul... “Koca şehir” listede kendisine 28'inci sırada yer bulabilmiş... Liste, şaşırtıcı gerçeklerden ibaret değil elbette... Hiç de sürpriz olmayan yanları da var... Mesela sıralamadaki son 15 ilin 14'ü Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan... Sadece biri Akdeniz'den: Osmaniye... Ancak Akdeniz, ilk 25'e en çok isim gönderen bölge... En dipteki şehir ise sadece 18,8 puan toplayabilen Ağrı.

1 ANKARA

Başkent, en yaşanabilir kentler sıralamasında ilk sırada yer alıyor. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre nüfusu 4.5 milyona yaklaşan başkentin birinci sıraya yerleşmesinin nedenleri şöyle: Ankara, araştırma için belirlediğimiz 4 ana parametreden ekonomi ve sağlık alanında birinci sırada, sanatta ise ikinci sırada yer alıyor. Bu birinciliklerin alt bileşenlerine gelince… Ekonomiden başlayalım. Ekonomi başlığı altında beş alt parametre var. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'ya (GSYİH) bakacak olursak, Ankara, kişi başı GSYİH sıralamasında onuncu il konumunda. 2007 yılında kişi başına yapılan kamu harcamasında ise 1.457 YTL ile Tunceli'nin ardından ikinci sırada yer alıyor. Konut kiralarında İstanbul, Antalya ve İzmir'in ardından Türkiye'nin en pahalı ili. Ne var ki bir zenginlik göstergesi olarak kabul edilen araç ve konut sahipliği oranlarında üst sıralara yerleşmiş durumda. Türkiye'de araç yoğunluğu en yüksek beşinci il olan Ankara'da 4.6 kişiye bir araç düşüyor. Şehrin artan araç sayısı bir zamanlar düzenli trafiği ile ünlü olan kentte manzarayı değiştirmiş gibi görünüyor. Çünkü Ankara Türkiye'de araç başına kaza oranı en yüksek olan yedinci il. Araç başına düşen kaza oranında birincilik Kocaeli'ne ait. Konut başına düşen kişi oranında ise Türkiye'nin 13'üncüsü olan Ankara'da yaklaşık 3.5 kişiye bir konut düşüyor. Başkent'in birinciliğe oturmasında önemli katkısı olan sağlık altyapısı aynı zamanda Türkiye'nin en iyisi konumunda bulunuyor. Ankara'da doktor başına düşen kişi sayısı 293. En yakın rakibi Edirne'de bu oran 416 kişi iken, 20'nci sırada yer alan İstanbul'da ise 818.5 kişiye bir doktor düşüyor. Hastane alt yapısı açısından da üst sıralarda yer alıyor Ankara. Başkentte, yatak başına düşen kişi sayısı 295. Bu oran onu 14'üncü sıraya taşıyor. Birinci olan Van'da ise 162 kişiye bir yatak düşüyor. Dolayısıyla başkentin hastane yatırımlarına ağırlık vermesi gerekiyor. Sanatta ikinci sıradaki Ankaralıların müzelere ilgisi yoğun. Yerli ziyaretçi sayısını kent nüfusuna oranlayarak tespit ettiğimiz müzeye gitme oranında Türkiye yedincisi konumunda olan Ankara'da müzeler geçen yıl 900 bine yakın yerli ziyaretçi kabul etmiş. Geçen yıl oyunları izleyen seyirci sayısının nüfusa oranlamasıyla bulduğumuz tiyatroya gitme oranında ise Ankara, Kars'ın ardından ikinci sırada yer alıyor. Başkentte geçen yıl 675 bin kişiye yakın izleyici tiyatro oyunlarına gitmiş. Kars'ta bu sayı 108 bin, 11'inci sırada yer alan İstanbul'da ise 744 bine yakın. Ankara sinemaya gitme oranında Bursa'nın ardından ikinci sırada yer alıyor. Geçen yıl başkent sinemaları 2 milyon 845 bin civarında izleyiciyle buluşmuş, Bursa'da bu rakam 1 milyon 590 bin, İstanbul'da ise 5 milyon 760 bin civarında. Opera ve bale konusunda ise başkentin notu düşük, İstanbul, Mersin ve Antalya'nın ardından dördüncü sırada yer alıyor. Eğitim başkentin yatırım yapması gereken bir diğer alan olarak görünüyor. Öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayıları değerlendirildiğinde Ankara, Türkiye sıralamasında ancak 51'inci sırada yer alabildi. 181 bin üniversite öğrencisinin olduğu başkent, üniversite öğrencisi yoğunluğu bakımından Türkiye'nin 15'incisi konumunda. Başkentin güvenlik karnesi de çok parlak değil. Geçen yıl hüküm giyen suçluların nüfusa oranına baktığımızda Ankara 43'üncü sırada yer alıyor, İstanbul ise 41'inci sırada. Yine geçen yıl gözaltına alınan kişi sayısının nüfusa oranına bakarsak bu kez de başkent 67'nci, İstanbul 80'inci sırada yer alıyor. Deprem riski açısından başkentin ortalama deprem riski 100 üzerinden 50 puan. Orman alanının toplam alana oranında başkent 61'inci sırada bulunurken, hava kalitesi açısından da 100 üzerinden 50 puan alabildi. Kişi başına düşen sporcu, spor tesisi ve spor kulübü ortalamalarıyla başkent spora yatkınlık konusunda Türkiye 66'ncısı.

HANGİ ALANDA KAÇINCI?

Ekonomi 1
Sağlık 1
Eğitim 21
Güvenlik 34
Kent hayatı 42
Kültür sanat 2


2 ISPARTA

Isparta'nın ikinci sırada yer alması sürpriz olarak değerlendirilebilir. Ancak kent onu ikinciliğe taşıyacak oldukça sağlıklı verilere sahip. Isparta her şeyden önce zengin bir şehir: Kişi başı GSYİH'da 42'nci sırada olduğuna aldanmayın, kişi başına düşen kamu harcamasında 788 YTL ile Türkiye yedincisi. Konut başına düşen kişi sayısı 3.2 ve bu oran Isparta'yı Türkiye altıncısı yapıyor. Konut konusunda zirvede olan Yalova'da bu oran 2.1 seviyesinde. Diğer yandan araç başına düşen kişi sayısına baktığımızda ise Türkiye'de yedinci sırada yer alıyor. Buna rağmen trafiği epeyce iyi görünüyor. 2007 yılı verilerine göre araç başına düşen kaza sayısının düşüklüğü bakımından 9'uncu sırada yer alıyor. Isparta eğitim verileriyle de Türkiye'nin zirvesinde bulunuyor. İlk ve orta öğretimde öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısı bakımından Türkiye'nin en iyi üçüncü ili konumunda bulunuyor. Üniversite öğrencisi yoğunluğunda Türkiye ikincisi. Doktor ve yatak başına düşen kişi sayısında beşinci sıraya yerleşmiş. Güvenlik konusunda ise durumu pek parlak değil. Geçen yılki gözaltı oranlarına bakıldığında kent 19'uncu sırada yer alıyor. Ancak hüküm giyen suçlu sayısının nüfusa oranında 77'inci sırada. Deprem riski açısından ise 100 üzerinden 36 puan alabilmiş. Isparta yeşil alan oranı konusunda Türkiye'de 28'inci sırada olmasına rağmen hava kalitesi vasatın altında. Spora yatkınlık oranında da kent yine 28'inci sırada yer alıyor. Sanata olan ilgide ise 24'üncü sıraya yerleşiyor.

HANGİ ALANDA KAÇINCI?

Ekonomi 13
Sağlık 5
Eğitim 1
Güvenlik 48
Kent hayatı 33
Kültür sanat 24


3 BOLU

Bolu'nun yaşanılabilirlik endeksinde üçüncü çıktığını gören herkesin aklından ilk etapta sert kış ayları geçebilir. Deprem riskinin yüksek olması da akla gelen muhtemel ikinci endişe olabilir. Ne var ki Bolu, eğitim, sağlık, ekonomi ve kent hayatı parametrelerinde ilk 10'a girebilecek kadar iyi verilere sahip. Eğitimde ilk ve orta öğretimde öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısında 36'ncı sırada ancak, üniversite öğrencisi yoğunluğu açısından Türkiye'nin üçüncü ili. Sağlıkta doktor başına düşen kişi sayısında 13'üncü sırada yer alıyor. Yatak başına düşen kişi sayısında ise altıncı sırada… Hava kalitesi açısından en iyi kentlerden birisi, trafik açısından Türkiye ortalaması diyebiliriz, 44'üncü sırada. Türkiye'nin ormanlık alan oranı en yüksek dördüncü ili. Kentin spora ilgisi ise onu Türkiye sıralamasında 14'üncü sıraya taşıyor. Okul öncesi çocuk nüfusu mevcut kreş kapasitesiyle oranlandığında ise Türkiye'nin en iyi durumdaki 19'uncu kenti. Bu rakamlar Bolu'yu kent hayatında ikinci sıraya taşıyor. Diğer yandan Bolu'nun ekonomik parametreleri de hayli iyi görünüyor. Bolu kişi başına düşen GSYİH oranında ikinci sırada yer alıyor, geçen yıl kişi başına yapılan kamu harcaması miktarında ise 186 YTL ile 18'inci sırada. Konut başına düşen kişi sayısı açısından durumu parlak değil, 54'üncü sırada. Konut açığı var gibi görünüyor. Araç yoğunluğunda ise Türkiye'nin 9'uncu ili, suç istatistikleri bakımından en düşük oranlara sahip 30'uncu ili konumunda. Ancak kentin büyük kısmı birinci derece deprem bölgesi üzerine kurulmuş. Bu yüzden Bolu, deprem güvenliğinde 100 üzerinden ancak 26 puan alabildi. Kent sanata ilgi açısından da Türkiye'nin 18'incisi konumunda bulunuyor.

HANGİ ALANDA KAÇINCI?

Ekonomi 3
Sağlık 9
Eğitim 4
Güvenlik 70
Kent hayatı 2
Kültür sanat 18


4 ESKİŞEHİR

Eskişehir'in öyküsü kentlerin gelişiminde yerel yöneticilerin ne kadar etkin olduğunu ispatladı. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nı iki dönemdir yürüten Yılmaz Büyükerşen, bir kentin nasıl ayağa kaldırılabileceğini en kestirme yoldan göstermiş oldu. Eskişehir defalarca haberlere konu olurken bazılarına göre Türkiye'nin en yaşanabilir şehri. Yine de bizim hazırladığımız yaşanılabilirlik endeksinde şimdilik dördüncü sırada. Eğitim, sağlık, ekonomi ve sanat alanlarında ilk 10'da yer alan Eskişehir'in handikaplarından başlayalım: Eskişehir'i zirveden alan başta suç istatistikleri. 2007 yılı içinde yapılan gözaltı sayısının nüfusa oranında 67'nci, hüküm giyenlerin nüfusa oranında ise 68'inci sırada yer alıyor. Araç yoğunluğu en düşük olan 13'üncü il. Buna rağmen araç başına düşen kaza oranına bakıldığında Türkiye'nin en kötü trafiğine sahip 25'inci ili. Kent orman alanı oranı açısından vasat durumda, 48'inci sırada. Hava kalitesi de 100 üzerinden 50 alabilecek değerde. Ancak tüm bunların yanında Eskişehir zengin bir kent: Kişi başına düşen GSYİH açısından 17'nci sırada. 2007 yılında kişi başına düşen kamu yatırımı bakımından sekizinci sırada. Konut yoğunluğu açısından Türkiye'nin en yoğun sekizinci ili. Ancak aynı zamanda ortalama konut kirası en pahalı 16'ncı şehir. Açıköğretim hariç iki üniversite ve 40 bine yakın öğrencisi bulunan Eskişehir'de yüksek öğrenim iyi olmasına rağmen ilk ve orta öğretim vasat. Deprem riski açısından ise en iyi 13'üncü il.

HANGİ ALANDA KAÇINCI?

Ekonomi 8
Sağlık 3
Eğitim 8
Güvenlik 30
Kent hayatı 32
Kültür sanat 10
-------------------------------

AMASYAyoqmu yhaf