İletişimin Rolü

Canlılar varlıklarını sürdürebilmek için iletişim kurmak zorundadırlar. Bütün canlılar diğerleriyle iletişime girerken çeşitli yöntemler kullanır (örneğin, kimi sesini, kimi beden dilini, kimi de her ikisini birden kullanır). Karşı taraf bu kullanılan yöntemin temsil ettiği anlamı ayırt edebiliyorsa iletişim kurulabilir demektir.

Bu anlamın ayırt edilmesi sürecinde eğitimin, kültürün, düşüncenin, algının, bedeni kullanmanın, mizacın, içinde bulunulan konumun, kullanılan iletişim aracının ve iletişime girenlerin niyetlerinin çeşitli seviyelerde rolü vardır. İyi iletişim kurabilme (kişinin kendisini iyi ifade etmesi ve karşısındakinin verdiği mesajı doğru kavrayabilmesi), bir iletişim sürecinde rol oynayan faktörlerin bilinmesiyle mümkün olur.

İnsanlar arasındaki ilişkiler iletişimle sağlanır. Hangi organizasyonda hangi yöneticiye sorulursa sorulsun insanlar arasındaki en büyük problemin iletişimle ilgili nedenlerden kaynaklandığı söylenecektir. İletişimin iyi olmaması nedeniyle, yöneticilerin çalışanlarıyla (dikey ilişkiler) ve çalışanların kendi aralarında (yatay ilişkiler) kurduğu ilişkilerde hayâl kırıklığı ve gerginliğin yaşanması sık rastlanılan durumlardır.

Akademik alanda iletişimin bir konu olarak ele alınıp alınamayacağı tartışılabilir. Fakat insan ilişkileri söz konusu olan bütün mesleklerde, mesleği çok iyi öğrenmenin yanı sıra onu öğrenmek için nasıl iletişim kurulacağının, mesleği doğru icra etmek için kullanılması gerekli iletişim biçiminin de meslek derslerinin yanı sıra öğretilmesi gereklidir.

İletişimin çok yönlü, farklı disiplinlerin hepsini ilgilendiren bir konu olduğu hususunda birçok araştırmacı hemfikirdir. Günümüzde iletişim kavramının girmediği alan hemen hemen kalmadığı gibi, günlük yaşamımızın da vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bu sebeple iletişim konusu hemen her disiplin tarafından incelenmiş ve hemen hepsi de çeşitli boyutlarının kendi konuları içerisinde olduğunu ileri sürmüşlerdir.

Böylece doğru iletişimin biçimi konusunda, sayıları oldukça fazla olan, bazen birbirine tamamen zıt olabilecek model ve kavramlar ortaya atılmış, bu da bir çeşit kavram kargaşasına neden olmuştur. Bu nedenledir ki, iletişim konusunun sosyal bilimlerin bir alt dalı olarak gelişmesi gecikmiştir.

İkinci Dünya Savaşı sırasında, iletişim konusu, siyasal iletişim ve propaganda sürecini çözümleme işlevine yardımcı olabilmesi yönünden önem kazanmıştır. Günümüzde ise bilgi her türlü operasyonun can damarı olarak kabul edilmektedir. Doğru bilgiyi doğru zamanda alamazsanız neler olup bittiğini bilemezsiniz, plân yapamazsınız. Doğru ve hızlı karar veremezsiniz. Doğru bilgiyi doğru zamanda vermeniz gereken yere veremezseniz, verdiğiniz bilginin bir anlamı da kalmaz.

Bu yüzden günümüzde, iş yaşamında ön plâna çıkan ast-üst ilişkilerinin, çalışanlar arasındaki iletişimin, ve şirketlerin halkla kurdukları ilişkilerin gittikçe daha fazla önem kazanmış olduğuna hiç şüphe yoktur. Rod Lawlow ve Fergus Panton (1992) bir yöneticinin yaşamının %80"inin iletişimle geçtiğini ifade etmişlerdir.

Ayrıca aile ilişkileri, çeşitli sosyal ortamlardaki ilişkiler kadar, müşteri ile yüzyüze konuşmak durumunda olan hizmet sektöründe çalışan meslek sahipleri için de (doktor, diş hekimi, satıcı, psikolog, Avukat, sekreter, danışman, güvenlik görevlisi, resepsiyonist vb) iyi iletişim kurma, daha iyi hizmet vermek için en fazla önem taşıyan noktalardan biri olarak öne çıkmaktadır.

İletişim, eğitim alanında da önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Yuvalarda ve orta öğretimde ders veren öğretmenin, üniversite hocasının, yetişkinleri eğitecek eğitmenin, seminer veya konferans verecek konuşmacının yaptıkları işte istedikleri veya beklenen sonucu almak üzere, doğru ve iyi iletişim kurma konusunda eğitim almaları gerekir.


Genelde iletişimle ilgili araştırmalarda esas amaç, insanların düşünce ve davranışlarının nasıl ve nelerden etkilenebileceğinin bilinmesidir. Bunu takip eden iletişim bilimiyle ilgili araştırmaların ağırlık noktasını &񗝌inandırma veya ikna etme&񗝍 üzerine kurulan çalışmalar oluşturmaktadır.

İletişim, özellikle reklâm dünyası ve bu dünyada belli prensiplere göre yapılan yayınların, kitle üzerindeki etkilerinde ön plâna çıkıyor gibi görünse de, insan yaşamının her safhasında, geçmiş, içinde bulunulan zaman ve gelecek için olmak üzere önemini aynı ağırlıkta korumaktadır.