Anlam Çözümleme Tabloları
Bu araç Amerikan literatürüne şematik özellikler analizi terimiyle girmiştir. Bu araç, öğrencilerin de katıldığı bir etkinlikle iki boyutlu bir tablo olarak geliştirilmiştir. Tablonun bir boyutunda özellikleri çözümlenecek olan varlıklar veya kavramlar yer alırken, diğer boyutunda özellikler sıralanır. Şimdi böyle bir anlam çözümleme tablosunun bir sınıf etkinliği olarak geliştirilmesinin basamaklarını öğrenelim ;
1. Öğretmen ders kitabında veya diğer yazılı kaynaklardan bir konu seçer. ( izleyeceği konu veya işleyeceği konu )
2. Konu başlığını tahtaya yazar,
3. Öğretmen öğrencilerin buldukları kavramları tahtanın sol tarafına alt alta yazar.
4. Öğrencilere adları yazılan kavramların özellikleri sorulur; onlardan bulabildikleri özellik söylemeleri istenir. Özellikler tahtaya sıralanır.
5. Bundan sonra iki boyutlu bir kavram özellikleri tablosu hazırlanır. Satır ve sütun başlıkları belirlenmiş tabloyu her öğrenci defterine çizer.
6. Öğrencilerden “ X ” ile bir özelliğin bir kavramda varlığını göstermek üzere tabloyu işaretlemeleri istenir. örneği

Anlam çözümleme tabloları kavramların tanımlayıcı ve ayırt edici özelliklerinin öğrenilmesinde etkili bir biçimde kullanılır. Öğrenci bu aracı hazırlarken öğrendiği sözcülerin anlamlarını daha önceki bildiği sözcüklere bağlar, böylece kavram geliştirmiş olur.

Anlam çözümleme tabloları bir defa hazırlandıktan sonra kavramları pekiştirmek içinde kullanılabilir. Örneğin, öğrencilere tablodaki hayvanlardan hangileri yenilebilir sorusu sorulursa onlar yenilir sütunun altındaki “ X ” işaretine giderek soruyu kolayca cevaplandırabilir.



Kavram Ağları
Kavram ağı öğrencilerin izlenimlerini, düşüncelerini yazılı öğretim araçlarındaki ( ders kitabı, dergi, ansiklopedi, vb..) kavram ve ilkelerle uyumlu bir biçimde sergileyen bir grafik araçtır.
Kavram ağlarına, birbirleriyle ilişkili bilgilerin nasıl farklı kategorilere sokulabileceğini gösteren görsel haritalardır diyebiliriz. Şematik ağda denilen bu araç öğrencilerin;
• Beyin fırtınası yaratarak bilgilerini harekete geçirmek,
• Yeni kavramları geliştirmek,
• Kavramlar arası yeni ilişkiler kurmak,
• Kavramları yeniden düzenlemek.

Gibi zihin etkinlikleriyle yazılı metinleri daha iyi anlamalarına yardımcı olur. Bir kavram ağının toplu sınıf etkinlikleriyle geliştirilmesinin basamaklarını bir örnekle özetleyelim;

1. Öğretmen derste işlenecek bir konuya merkez oluşturacak bir kavramı veya cümleyi tahtaya yazar.
2. Öğrencilerden merkezi kavramla ilgili sözcükler bulmaları istenir. Bulunan sözcükler tahtanın bir yanında listelenir.
3. Öğrencilerden bu sözcükleri anlamlarına veya ilişkilerine göre gruplamaları istenir. Her grubun en az bir sözcüğü içermesi gerektiği hatırlatılır.
4.Sözcük grupları belirlenip tahtaya yazıldıktan sonra öğrencilerden her gruba bir ad bulmaları istenir.
Grup adları tartışıldıktan sonra aşağıdaki tablo gibi bir grafik araç yapılır.
Kavram ağları bir üniteye hazırlık basamağında kullanılabileceği gibi, ünite işlenirken ve ünite sonunda da kullanılabilir. Bu araç özellikle kavramları gruplamada ve bu yolla çocuğun zihin yapılanmasını düzenleyerek daha üst kavrama düzeyine erişmesine yardım eder.