Huzuristan Temiz Bilgi Platformu
Düzenli hayat, düzenli uyku, düzenli beslenme, bol su…
Ağrıları geçirmek için hayat tarzının değiştirilmesi gerekiyor. Tedavi ertelenmemeli. Ağrının alınan ağrı kesicilerle geçebileceği düşünülerek doktora başvurmak ihmal edilmemeli. Ağrı geçer düşüncesiyle beklemek doğru bir çözüm değil. Çünkü ağrı giderek artıyor ve dayanılmaz bir hal alıyor. Sürekli ağrı kesici kullanılmasını önerilmiyor. Koruyucu tedaviyle, günlük ihtiyaçmış gibi kullanılan ağrı kesici bağımlılığını azaltmaya çalışılmalı.
Öncü belirtilerin görüldüğü hastalar, diğer hastalara göre daha şanslı. Bu sayede önlemini önceden alabilme imkanı bulabiliyor. Mesela ışık çarpmaları ve çizgiler gelmeye başlayan migren hastalarında başlayan baş ağrısı yüksek ışık ve seste daha da artıyor. Eğer rahatsızlık başladıysa hastanın ışıktan ve sesten kendisini izole etmesi gerekiyor. Bir anda başlayan ağrı şiddetini artırarak devam edeceği için uyumak öneriliyor.
Yağdan daha fakir gıdaların tercih edilmesi gerekiyor. Hastalar öğün atlamamaya dikkat etmeli, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeye özen göstermeliler. Ancak yiyecekler baş ağrısını artırması konusunda tek başına etken değil. Stres, uykusuzluk ve hormonel dengesizliğin de baş ağrısı yaptığını söylemeliyiz. Stresi azaltmak ve kilo vermek için spor yapılması, daha olumlu düşünülmesi, içilen su miktarının artırılması (günde en az 1-1.5 litre) gerekiyor. Fazla kilonun baş ağrısını tetiklediğine dair bulgular var.
Baş ağrısını geçirmek için kişisel çözümler var: Kimi duş yaparak, kimi nane yağıyla, kimi buz ile masaj yaparak (migren bandı) ağrılarını giderebiliyor. Ancak kimi ağrılar var ki bu ağrılar için mutlak ilaç gerekiyor. Bu nedenle migreni olan hastalar doktora başvurarak kendilerine en uygun ilacı almalı ve etkili yöntem olan ağrının başlayacağını hissettikleri ilk anda ilacı içmeli. Fazla ilaç kullanımının da zaman zaman baş ağrısına olumlu etkilerinin aksine daha çok olumsuz olarak etki ettiğini eklemek gerekiyor.
Migren ataklarında kafeini önerebiliriz. Kafein içeren çay, kahve gibi ürünler migren ağrısını azaltabiliyor. Migren için kafein içeren bazı ilaçlar da var. Kafein kan damarlarını daralttığı için baş ağrısını azaltabiliyor. Ancak yazının devamında tersinin de olabileceğini, kafein fazlalığının migren ağrılarını tetikleyebileceğinden bahsediyoruz.
Bir yiyecek tüketildikten birkaç gün sonra bile baş ağrısını tetikleyebiliyor. Bu nedenle ağrı günlüğü oluşturarak, bu günlüğe göre baş ağrısına nelerin sebep olduğunu bulmaya çalışmak yararlı olabilir. Örneğin migren günlüğü tarzında bir günlük tutarak, ağrıdan önceki 12 gün süresince stres, koku, alkol veya kafein gibi tetikleyici faktörlere maruz kalıp kalmadığınızı not etmeniz çok önemlidir.
Migreni tetikleyen ana ve çok bilinen faktörler şöyle:
Stres, en iyi bilinen migren tetikleyicilerinden biridir. Yapılan çalışmalarda, yüzde 60-80 gibi yüksek bir oranda migren tetikleyicisi olarak tanımlanır ve en sık migren tetikleyicisi olarak yerini korumakta.
Kafein/nikotin fazlalığı, tüketimi migren ağrısını tetikleyebilir. Ancak bunun tersi de olabilir. Örneğin her gün belli bir miktarda kafein alan bir kişi aniden düzenli kafein alımını durdurursa ağrılar benzer şekilde tetiklenebilir.
Kokular, bazı parfümler, sigara, tiner veya boya kokusu migren tetikleyicisi olarak biliniyor.
Alkol, en iyi bilinen tetikleyicilerden biridir. Kırmızı şarap ise migreni tetiklediği en net bilinen içecek.
Uyku düzeninde değişiklikler, hem uykusuzluk hem de fazla uyumak migreni tetikleyebilir.
Hormonlar, en iyi bilinen migren tetikleyicilerinden biridir. Kadınlarda adet dönemidir. Adet başlamadan 12 gün önce, adet ortasında veya adet sonlandıktan 12 gün sonra ağrı ortaya çıkabilir. Ağrı özellikle kandaki östrojen seviyesindeki ani azalmalar ile tetiklenir. Bazı migrenlilerde ağrılar sadece adet döneminde ortaya çıkar.
Parlak ışıklar ve yüksek ses, ayrıca migren ağrısı sırasında parlak ışıklara ve yüksek seslere karşı duyarlılık ortaya çıkar.
Besin ve içecekler, kuruyemiş, turşu, kurutulmuş meyveler, sosis vb. et ürünlerinde bulunan sodyum nitrat, eski peynirlerde bulunan tiramin, soya ve hazır çorbalar migreni tetikleyebilir. Bu besinlerin tüm migren hastalarına yasaklanmasına ise gerek yok. Sadece ağrıları bunlarla tetiklendiği net olarak gösterilen kişilerin ilgili besinlerden kaçınmaları önerilir. Daha önceleri çikolatanın da bir tetikleyici olduğu düşünülüyordu, ancak son yapılan çalışmalarda böyle bir ilişki kanıtlanamadı.
Hava değişiklikleri, hava basıncında, ısısında veya nem oranında ani değişiklikler migreni tetikleyebilir. Migren hastaları özellikle havanın lodoslu olduğu zamanlarda ağrı sıklığında artış tarif edilir.
Ani ve yoğun fiziksel aktivite, migreni tetikleyebilir. Çünkü ani ve hazırlıksız aktivite ile vücudun oksijen ihtiyacı hızla ve net olmayan mekanizmalar sonucunda migreni tetikleyebilir.
Spor… Fiziksel aktivite konusunda da düzen önemlidir. Daha önce hiç yapılmamış bir fiziksel aktiviteye başlarken vücudun yavaş yavaş hazırlanması gerekir. Aşırı zorlamalarla tetiklenebilen migren ağrısını, aktivite öncesi 10 dakikalık bir ısınma süresi, yavaş yavaş artırılan bir egzersiz programı ve spor sırasında yeterli sıvı alımı ile engellemek mümkün olabilir.
İlaçlar… Doğum kontrol hapları veya damar genişletici özelliğe sahip ilaçlar, migren hastalarında ağrıya sebep olabilir.