Kabala nedir?

İbranice'de 'gelenek' anlamına gelir. 12. yüzyıl ve sonrasında yaygınlaşan batıni Yahudi mistisizmi. Kişisel bir kılavuzun önderliğinde öğrenilen Kabala, temelde sözlü geleneğe dayanmıştır. Tanrı'nın Hz. Musa ve Hz. Adem'e indirdiği yazılı olmayan vahyin gizli bilgisini taşıdığı savı bakımından da gelenekle özdeşleştirilir. Hz.Musa'ya indirilen yasalara uymak Yahudiliğin temel ilkesi konumunu korumuşsa da Kabala Tanrı'ya dolaysız yaklaşmanın yolunu sağlamıştır. Kabala'nın kökleri Merkana mistisizmine uzanır.İS 1. yüzyılda Filistin'de yayılmaya başlayan Merkava'nın özünü Hezekiel peygamberin bir düş sırasında gördüğü ve Tanrı'nın tahtını simgeleyen araba'nın (merkava) vecd içinde tefekkür edilmesi oluşturuyordu. Büyü ve kozmolojiyi konu alan en eski Yahudi metni Sefer Yetsira da (Yaratılış Kitabı) İS 3-6. yüzyıllar arası kaleme alındı.

GİZLİ BİLGELİK
Bu kitapta yaratılış, Yaratıcı Tanrı'nın 10 kutsal sayısını (sefirot) ve İbrani alfabesinin 22 harfini içeren bir süreç olarak açıklanıyordu. İnanışa göre bu sayıların ve harflerin tümü gizli bilgeliğin 32 yolunu oluşturuyordu. İlk dönem Kabala metinlerinin en önemlilerinden biri olan 12. yüzyıla ait Sefer ha-bahir'in (Aydınlık Kitabı) batıni Yahudi mistisizmi ve Yahudiliğin gelişmesinde kalıcı bir etkisi oldu. İspanya'da ortaya çıkan Sefer ha-zohar (Nur Kitabı) bazı çevrelerde neredeyse Tevrat kadar kutsal sayıldı. Bu kitap da yaratılışın gizemini ve sefirot'un işlevlerini ele alıyor, kötülük, kurtuluş ve ruh üzerine mistik kurgular geliştiriyordu. Kabala 1492'de İspanya'dan sürülen Yahudiler'le geniş çevrelere yayıldı. 17. yüzyılda gelişen Sabetaycılık, Kabalacılığın Luria'dan kaynaklanan akımına dayandırılmaya çalıştırıldı.