Pek çok kişi Ramazan'da şişmanladığından yakınıyor. Bilinçsizce yapılan beslenme hataları, gün boyu bir şey yenmemesine rağmen kilo aldırıyor. İftar ve sahur mönülerinde uzmanların önerilerine kulak verirseniz, Ramazan'dan zayıflamış olarak çıkabilirsiniz

Ramazan'da oruç tutarken forma girmek de mümkün. İftarın ardından şişmanlamak istemiyorsanız, Taylan Kümeli'nin hastaları için hazırladığı özel Ramazan diyeti önerilerine kulak verin...

Oruç da bir diyet midir?
Diyeti aç kalmak olarak düşünürseniz, aslında orucun ta kendisidir. Ama ne oruç ne de diyet, aç kalmak değildir. Bir tanesi bedenin terbiyesi ve doğru beslenme alışkanlığını edinmek, diğeri ise ruhun terbiyesi ve bununla açların halinden anlamak. Eğer bu perspektiften bakarsak, sonuçta Ramazan bittiğinde hem doğru beslenmemizden ödün vermemiş oluyoruz hem de dini görevimizi yerine getirmiş oluyoruz.

Oruç tutarken kilo verilebilir mi? Tabii ki oruç tutarken kilo vermek mümkün. Ama şu çok önemli, hiçbir şekilde orucu kilo vermek amacıyla tutmamak gerekli. Eğer bir diyet programı uyguluyorsanız ve bu diyet programına devam ediyorsanız, Ramazan bunu sekteye uğratıcı bir dönem değildir. Ama oruç tutmak sadece kilo vermek amacı taşırsa, başarılı olunmayabilir. Çünkü bu düşünce beraberinde bir dizi beslenme hatasını da getirebilir.

Neden oruç tutanlar kilo almaya meyilli olurlar?
İftarda çok yiyip yine aynı rutini sahura kadar sürdürenler, Ramazan'dan fazla kilo ile çıkarlar. Hiç yemediği yiyecekleri Ramazan'da yiyenler, şekere düşkün olmadığı halde dönemsel olarak şeker tüketimini artıranlar, yine bir ay sonunda ek kilo elde ederler. Bunların hepsi de direkt olarak Ramazan'da kilo almaya neden oluyor.

Ramazan'da nasıl sağlıklı beslenilir?
Mutlaka sahura kalkılması gerekiyor. Sahur bir kahvaltı öğünü gibi düşünülmeli. Bu öğünde, kahvaltıda yer alan hafif ve gün içinde enerji veren yiyecekler tüketilmeli. Tok tutsun diye, kesinlikle; kızartma, ağır hamur işleri, yüksek kalorili yiyecekler ve yağlı etler tüketilmemeli. İftar ise öğlen yemeği gibi olmalı. Tek bir öğünde bütün gün yenmesi gerekenleri tüketmek yerine, iftar mönüsü ikiye bölünmeli. Mutlaka su ile oruç açılmalı. Ardından, başlangıç için pidenin sekizde biri, yani bir dilim ekmeğe eşdeğer kısmı ile iftariyeliklerden azar azar yenmeli. Devamında, hafif bir çorba ve minik bir salata porsiyonu ile öğün tamamlanmalı. Kişi, bir davetteyse tüm yiyeceklerden çok az miktarda ve bol bol çiğneyerek yemeli. Ardından, üç hatta üç buçuk saat sonrası sebze yemeği ve yoğurt yenmeli.

Tokluk hissini artıracak gıdalar hangileri?
Yüksek posalı, kepekli gıdalar çok daha fazla tok tutar. Bu nedenle, iftarda ve sahurda kepekli yiyeceklere ağırlık verilebilir. Sıvı oranı yüksek gıdalar da önemlidir. Çorba, sebze ve yoğurt gibi besinler, sağlıklı sandöviçler, Ramazan boyunca tüketilebilir.

Oruç tutarken yapılan beslenme hataları neler?
Gün boyu hiçbir şey yemeden, tek bir öğün yemek en büyük hatalardan biri. Gazlı içeceklerle orucu açmak, kızartma ve tatlılara ağırlık vermek, uzun saatler aç kalmanın sanki çok fazla yemek yeme hakkını doğurduğunu düşünmek, bütün gün ne yemeliyim diye plan yapmak ise diğer yanlışlar.

Ramazan'da sizce yasaklı gıdalar var mı?
Kişiyi çok susatacak salamura gıdalar, hamur tatlıları, şarküteri, yağlı etler, çok fazla miktarda kuru yemiş ve ağır meyve şerbetleri önermiyorum. Bazı insanlar iftardan sonra ya da sahurda hiçbir şey içmeyip, şerbet ya da komposto içiyorlar. Bunu asla önermiyorum. Aynı şekilde, Ramazan boyunca gazlı içeceklerden kaçınmak gerekli.

Neden Ramazan'da daha fazla tatlı yemek isteriz? Eğer yeme sistemini tek bir öğüne düşürürsek, 18.30'a kadar bütün gün aç kalındığında insülin çok fazla salgılanıyor. İnsülinin fazla salınımı şekerin düşmesine neden oluyor. Şeker düşüklüğü ise ister istemez şeker yemeye itiyor. Bu nedenle aç kalınan süreyi en aza indirmek; sahura kalkıp, sahurla iftar arasındaki süreyi azaltmak gerekli.

İftar sonrası yeme krizine karşı ne yapılabilir?
Kişi yeme krizine girerse, hemen bir bardak su içmeli. Hızlı yenen yemek var olan mide hastalığının artmasına, yoksa da başlamasına yol açar. İftar yemeğini yavaş yemek de doymayı sağlar.







Uzmanlar oruç tutan kişinin vücuduna daha iyi baktığını söyleyerek, bu durumun olumlu etkilerine dikkat çekiyorlar. Ramazan'da vücudumuz sigara, alkol ve kafeinden arınıyor. Kalp akciğerlerdeki yük azalıyor, vücut kendini yenilemek için zaman kazanıyor. Oruç tutan kişinin bağışıklık sistemi güçleniyor

İnsanlar kurallarına uygun olarak oruç tuttuklarında, bu ibadetlerinin sağlıkları üzerindeki sayısız yararından da faydalanabiliyorlar. Oruç; her şeyden önce kişinin zararlı alışkanlıklardan uzunca bir süre uzak kalmasını sağlıyor. İntermed Tıp Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Doç. Dr. Selçuk Can, oruç tutmanın sağlığımıza etkileriyle ilgili sorularımızı yanıtlayarak, dikkat edilmesi gerekenler konusunda uyarılarda bulundu.

Kronik hastalığı olanlar oruç tutabilirler mi?
Ramazan ayında sağlıklı kişiler kadar, bazı hastalıkları olan bireyler de oruç tutmayı arzu edebilir. Modernleşen tedavi teknikleri sayesinde, kronik hastalığı olanlar da doktor kontrolü altında oruç tutabilir. Bu durumda doktor gerekli tetkikleri yapacak ve tüm tedbirler alındıktan sonra kişiye oruç tutma iznini verecektir. Oruç tutan kişinin manevi gücünün artması, bazı hastalıkları yenmesine yardım eder. Kişinin iç huzuru iyi ise, fiziksel sağlığı da bundan direk olarak olumlu yönde etkilenir.

Oruç tutarken tansiyonu düşenler ne yapmalı?
Ramazan'ın getirdiği en olumlu yön; kişiyi disipline sokması, iç barışı sağlaması, öfke ve düşmanlıkları azaltmasıdır. Bu durumdan en çok asabi şekeri ve tansiyonu olanlar faydalanır. "Stres yapmayınız" tavsiyesi, bu kutsal ayın etkisiyle gerçekleşir. Stresin azalması tansiyonu normale döndürür, kalbin yorulmasını engeller, kan şekeri yüksekse normale gelmesine etkide bulunur. Stresli bir insanın zayıflaması, perhiz yapsa dahi imkansızdır. Ramazan ayında stresin azalması; şişmanlık, kalp hastalığı, yüksek tansiyon, şeker hastalığı gibi sorunu olanlara tedavi kapılarını ve şifa fırsatlarını açar.

Tansiyon hastaları Ramazan'da neler yemeli, nelere dikkat etmeli?
Yüksek tansiyonu olanlar Ramazan ayında tuzlu gıdaları tüketmemeli. Örneğin; turşu, lakerda, tuzlu krakerler yenmemelidir. Tansiyon ilaçları sahur öncesi ve iftardan hemen önce olmak üzere iki doza bölünmelidir. Yüksek kolesterol sorunu olan hastalar kolesterol ilaçlarını yatmadan önce almaya devam etmelidirler. Ramazan süresince; sosis, salam, sucuk, pastırma, börek, kırmızı et ve her türlü kızartmayı ağızlarına koymamalıdırlar. Sıvı yağda pişirilmiş makarna veya pilav ile beraber dana eti veya tavuk yiyebilirler.

Şeker hastaları oruç tutabilir mi? Şeker hastaları da kontrollerini yaptırarak oruç tutabilir. Ancak mutlaka sahura kalkmalılar. Ramazan'da kandaki şeker düzeyi ilk günlerde düşer, ancak ikinci haftadan sonra kan şekeri 40 ile 80 puan arasında yükselir. Ramazan'da iftarda tüketilen yiyeceklerin hem kalorisi fazladır hem de miktarı fazla çeşitten dolayı artmıştır. İftarda tıka basa yemek, pankreasa şeker yüklemesi yapmak gibidir. Pankreas yorulur ve kan şekeri artar. Bu sorunlar nedeniyle şeker hastaları Ramazan öncesi mutlaka kan şekerlerini ölçtürüp sağlık kontrollerini yaptırmalıdırlar. Ramazan'da insülin iğnesi kullanan, hamile olan, kan şekeri normalin altına düşen (hipoglisemi) ve 65 yaşının üzerinde olan şeker hastaları oruç tutamaz. Ramazan öncesi şeker hastaları tam bir muayeneden geçmelidirler. Kan şekeri 140'ın altında olan ve insülin kullanmayan ikinci tip şeker hastaları oruç tutabilirler.

Böbrek taşı olanlar neye dikkat etmeli?
Böbrek taşı olanlarda böbrek ağrıları Ramazan'da başlayabilir. Böbrek taşı sorunu olanlar vücutlarının susuz kalmamasına özen göstermeli, iftar ile sahur arasında iki litre su tüketmelidirler. Böbrek taşı olanlar kalsiyum içeren gıdaları, süt ve süt mamullerini yüksek oranda tüketirlerse, böbrek kumu dökebilirler ve bu daha sonra böbrek taşına neden olabilir.

Gut hastaları için önerileriniz neler?
Gut hastaları Ramazan'da beslenmelerine özel itina göstermelidir. Yağlı peynir, kırmızı et ve asitli içecekler gut atağını tetikler. Bu hastaların diyetlerine ve doktorlarının tavsiyelerine uymaları çok önemlidir.

Ramazan'ın sağlığımıza olumlu etkileri nelerdir?
Ramazan ayında vücut bir çeşit detoks reaksiyonuna giriyor. Yani; oruç tutan kişi vücuduna daha iyi bakıyor ve zehirli-toksik maddeleri bilinçli bir şekilde vücuduna almıyor. Ramazan'da vücudumuz sigara, alkol ve kafeinden arınıyor. Oruç tutanların kalp ve akciğerlerindeki yük azalır. Tansiyonları düşer. Vücutları yenilenme için zaman kazanır. Mide bağırsak sistemi dinlenerek kuvvet toplar. Karın ağrısı ve bağırsak hastalıkları ilk iki haftada azalır, ancak üçüncü, dördüncü haftalarda daha sık açığa çıkar. Oruç tutan kişinin bağışıklık sistemi daha dayanıklı hale gelir. Böylece, bireyin mikrobik hastalıklara yakalanma riski ve çevredeki zehirli atıklar sebebiyle vücudunun zarar görme oranı düşer. Sindirim sistemimiz iftarın hemen sonarsında fazla çalışacağı için, kan mide ve bağırsaklara hücum eder. Bu sırada kalbi yormamak için ağır hareket ve spor yapılmamalıdır. Ayrıca, iftar sonrası sigara içmemek ve çay, kahve tüketmemek gerekir



ALINTI