Marx’ın mavi çocukları: Şirinler

Belçikalı çizgi romancı Peyo‘nun en ünlü eseri Şirinler, ingilizce ismi ile Smurf ilk olarak karşımıza 1958 yılında bir Fransız çizgi roman dergisinde Robin Hood’un bilimkurgusal versiyonunda “figüran” olarak çıkıyorlardı. O dönemlerde gördükleri yoğun ilgi neticesinde ayrı bir çizgi roman halini alan mavi kahramanlarımız, ilk olarak 1981 yılında çizgi film halini aldı.

Özellikle çocukların çok sevdiği bu sevimli yaratıklar, gün geçtikçe popülerleşti. Bu popülerite öylesine yoğundu ki aralıksız tam dokuz sene hazırlanan çizgi filmi üzerindeki ilgiyi hiç kaybetmedi. 1990 yılından sonra tekrarları dönmeya başlasa da Şirinler hala izleyici rekorları kırıyorlardı. Dünyada milyonlarca oyuncağı satıldı. Çizgi filmlerinin koleksiyonu yapıldı. Kısacası Şirinler bir döneme damgasını vurdu.

Hal böyle iken bu durumdan rahatsız olan çevrelerin de sesleri yükseliyordu. Birleşik Devletler, çizgi filmi komün düzenin propogandası olarak gördükleri için yayınlamadı. Emperyalizm, soğuk savaş döneminde düşmanının provake edilmesinden hiç hoşnut değildi. Onlara göre Marx çığlıkları, bir camın arkasından genç beyinlere enjekte edilmekteydi.

Peki Neydi ABD’yi bu kadar korkutan ?
Şirinlerin çizeri Peyo koyu bir komünistti. Çizgi serisinde kullandığı öğeler komünal düzeni öven unsurlara sahipti. Şirinler bir köyde yaşar ve iş bölümü yaparlardı. Aynı tarz giyindikleri doğruydu ancak ufak detaylar ile birbirlerinden ayrılırlardı. Aşçı şirin yemek yapar, güçlü şirin ağır işleri halleder, şakacı şirin insanları güldürür, gözlüklü şirin toplumu bilgilendirirdi.

Aynı tip evlerde yaşayan Şirinlerde sosyal hayatın simgeleri de vardı. Köyün tek dişisi Şirine feminist kesimi, süslü şirin eşcinselliği, Ressam ise sanatsal otoriteyi sembolize ederdi. Ayrıca şirinlerde herhangi bir ibadethane olmaması da önemli bir detaydı.

Bütün bu komünal düzeni Kırmızı elbisesi ve uzun beyaz sakalları ile Şirin baba idare ederdi. Bu yönüyle sosyalizmi ve Marx’ı çağrıştıran lider, her zaman danışılan olmuştu. Ayrıca şirin babanın yardımcısı olmasına rağmen asi tutumları ve işgüzar tavırları ile Gözlüklü Şirin, dönemin Troçkisini sembolize ediyordu. Troçki‘de Sovyetler zamanında Stalin ile sıksık takışırdı. 1920 yılında sürgüne gönderilen Troçki, 1940 yılında sovyet otoritesi tarafından öldürülmüştür.

Troçki çekişmesi Smurf’ta şöyle işlenmiştir: Bilge şirin, Şirin Baba’nın ortadan kaybolması ile kendisini lider ilan eder ve köyün mevcut düzeni üzerinde değişik yapmaya başlar. Bu değişiklik öylesine büyük bir karmaşa yaratır ki şirinler Şirin Babayı mumla arar hale gelirler. Bir süre sonra Şirin baba çıka gelir ve Bilge şirin halkında desteği ile düşürülür. Halkın önünde Şirin baba’dan ve köyden özür dileyen Bilge şirin, bu yönü ile monarşinin kötü yönlerini topluma göstermiş ve açık bir Komünizm gerçekliğine birkez daha boyun eğmiş olur.

Şirinlerin Komünal Gerçekliği
Kral yada imparator gibi monarşik yapının bulunmadığı şirinler köyünde, herkes gibi çalışma zorunluluğu olan bir lider portresi çizilmektedir. Bunun yanında köyün tek dişisi Şirine’de hiç bir imtiyaza sahip değildir. Bir masa etrafına toplanan şirinler, yiyeceklerini eşit olarak paylaşırlar. Hatta hiç bir iş yapmaya yanaşmayan Miskin (Tembel) Şirin bile, şirinlerin arasında aç bırakılmamış ve köyün imkanlarından herkes gibi istifade edebilmiştir.

Herhangi bir kapitalist öğenin yer almadığı köyde para veya takas uygulaması yoktur. Bu duruma vurgu yapmak için dizinin bir bölümünde ekonomist şirin karakteri ortaya sunulmuş, bu şirin köyde bir parasal düzen inşaa etme gayretine girmiş ancak köyde anlaşmazlıklar ve kavgalar peyda olmuştur.

Ekonomist’in altın paraları bir mantar altında toplaması ve daha sonra faiz karşılığı diğer şirinlere borç vermesi, kapitalizmin kalbi kabul edilen bankacılık sistemini sembolize eder. Kurulan ekonomik düzende herkes daha fazlasını istediği için çıkan çıkar çatışmaları, husumetler ve kavgalar köyün huzurunu kaçırır. Buna ek olarak’ta Gargamel karakteri, şirinlerin altın sahibi olduğunu öğrenince bütün köy çok büyük bir tehditle yüzleşir. Sonrasında şirin baba olaya el atar ve ekonomistin modelinden vazgeçilerek tekrar eski sisteme dönülür. Böylelikle kapitalizm, komünizm karşısında yenilgiye uğratılmış olur.

Kapitalizmin simgesi Gargamel
Gargamel şirinlerin yani komünal düzenin en büyük düşmanıdır. Paraya düşkünlüğü ve şirinleri altına çevirme hayalleri ile kapitalizmi sembolize eder. Buna karşın üzerindeki yırtık pırtık cüppesi, teokratik ideanın ve kapitalizmin durumunu vurgulamak içindir. Para peşinde koşmasına rağmen düştüğü sefil durumlar her bölümde vurgulanır.



Gargamel’in kedisi azman, orjinal ismi ile azrail kapitalizmin zulmü altında ezilen ancak sistemden kopamayan lümpen ploreteryayı temsil etmektedir. Dizide Azman ve Gargamel çoğunlukla aç kalırlar.

Anti - tez
Yukarıdaki şirinler tezi kafalarda bazı sorular yaratmaktadır. SMURF yani Socialist Men Under Red Father ismi ile anılan dizinin orjinal adı: Schtroumpf şeklindedir. Komünizm propogandası olduğu iddia edilen dizide Çalışkan şirin’in zaman zaman işleri kolaylaştırmak için yaptığı buluşlar reddedilmektedir. Oysa ki komünal idea sanayiileşmeye önem verir. Ayrıca dizide tek tip kıyafet uygulaması, izleyicide dikkat dağıtmamak ve karakterlerin ikonlaşmasını sağlamak için yürütülen bir uygulama olarak’da tanımlanabilir.

Komünist mantalite, daima ezilen halklar içinde bilinç geliştirmeyi hedefler. Gargamelin yanında sürekli ezilen ve sesi çıkmayan Azman için şirinler herhangi bir girişimde bulunmamış ve onu otoriteye karşı ayaklandırmamışlardır.

Dizide Aryanist yaklaşımlar’da olmuştur. Buna örnek olarak sihir kullanılması ve diziye ilk başta esmer ve kötü biri olarak dahil olan Şirine’nin daha sonra sarışın ve iyi kalpli birine döndürülmesi örnek verilebilir. Aryanizm, komünizm’e ters düşen teokratik bir algıdır.

KAYNAK: www.yazburaya.com

eed bbnde oqudum