1976 yılında Kocaeli Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi adı altında Elektrik ve Makine Fakülteleri, Temel Bilimler Fakültesi ve Yabancı Diller Enstitüsü kurulmuştur. Kurulan bu kurumlar, 1982 yılında Yıldız Üniversitesi'ne Kocaeli Mühendislik Fakültesi olarak bağlanmış 3 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile Kocaeli Üniversitesi adını almıştır.

Temmuz 2008 tarihi itibariyle; 170 profesör, 104 doçent, 453 yardımcı doçent, 294 öğretim görevlisi, 169 okutman, 668 araştırma görevlisi, 47 uzman olmak üzere toplam 1905 akademik, 989 idari personeli olan Kocaeli Üniversitesi'nin 11 fakülte, 7 yüksekokul, 1 devlet konservatuvarı, 19 meslek yüksekokul ve 3 enstitüsü bulunmaktadır. Temmuz 2008 itibariyle 43.183 öğrencisi ile eğitim-öğretimini sürdürmektedir.